...

 

-->Giới thiệu

-->Các vấn đề chính có liên quan đến việc chủng ngừa tại nhà máy ấp

-->Sự phát triển của các thiết bị mới

-->Bước đột phá của các vắc-xin mới

-->Ưu điểm chính khi chủng ngừa tại nhà máy ấp

-->Kết luận

 

...

 

 

CHỦNG NGỪA TẠI NHÀ MÁY ẤP 
- SỰ BẢO ĐẢM CHO MỘT KHỞI ĐẦU TỐT -

(Vaccinationinthe Hatchery

-The AssuranceofaGood Start-)

Tác giả: Tiến sĩ Yannick GARDIN, DVM, Giám đốc Khoa học – Ceva Santé Animale – Libourne, Pháp

.

GIỚI THIỆU

Đối với ngành chăn nuôi gà thịt hiện đại ngày nay, một trong những thách thức chủ yếu mà người chăn nuôi phải đối mặt chính là kiểm soát được các bệnh đang xảy ra trong trại. Không những chỉ chú ý phòng tránh việc bùng phát các ổ dịch bệnh mà quan trọng hơn hết, đàn gà thịt trong trại phải được bảo hộ trước tất cả các biến thể có thể xảy ra của bệnh. Tuy nhiên, với việc cố gắng duy trì năng suất trọng lượng trong các ổ dịch nhằm tránh tổn thất bằng cách hạn chế sự xâm nhiễm của các tác nhân gây bệnh có thể làm tăng chi phí sản xuất, do đó, làm giảm đáng kể giá trị thương mại khi bán ra thị trường.

Mọi chiến lược kiểm soát sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh trong đàn gà thịt đều tập trung vào biện pháp an toàn sinh học và để đảm bảo sự thành công có thể thực sự kéo dài, các trại phải đầu tư và chú ý thực hiện nghiêm chỉnh các bước đã đặt ra trong cả hai mặt: người chăn nuôi và đàn gà, trong đó, điểm đầu tiên cần lưu ý chính là các gà con sẽ nhập vào trại từ nhà máy ấp.

Chủng ngừa là một bước trong biện pháp an toàn sinh học và không có trại nào dám bỏ qua bước này. Ngoài ra, sự cải tiến gần đây trong quá trình chủng ngừa tại nhà máy ấp thường tập trung vào ba vấn đề: thực hiện dễ dàng hơn, chi phí thấp hơn nhưng có hiệu quả cao hơn. Đây chính là lý do vì sao chủng ngừa trong nhà máy ấp đang ngày càng trở nên phổ biến và phát triển nhanh chóng trong ngành chăn nuôi gia cầm.

Mục tiêu của bài viết này là đưa ra các dẫn chứng quan trọng giải thích sự thành công này.

^ Đầu trang

.

CÁC VẤN ĐỀ CHÍNH CÓ LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC CHỦNG NGỪA TẠI NHÀ MÁY ẤP

Trong nhiều năm qua, chủng ngừa tại nhà máy ấp được xem như một giải pháp tối ưu để làm vắc-xin cho đàn gà khi xem xét đến mặt chất lượng, độ tin cậy và hiệu quả chi phí. Tuy nhiên, cho đến gần đây, chỉ có một vài vắc-xin có thể thực sự được khuyến cáo sử dụng trong nhà máy ấp với hiệu quả ổn định trong các bệnh (bệnh Marek - MD, Viêm Phế quản Truyền nhiễm - IB, Bệnh cầu trùng) hoặc với hiệu quả chấp nhận được trong các bệnh (bệnh Newcastle - ND, Hội chứng Phù đầu - SHS).

Những nguyên nhân chính giải thích việc làm vắc-xin để kiểm soát một số bệnh khác như bệnh Gumboro (IBD), Viêm Thanh Khí quản Truyền nhiễm (ILT) hay bệnh Newcastle không mang lại hiệu quả mong muốn là do:

• Thiếu các trang thiết bị phù hợp hay mang lại hiệu quả thật sự;

• Vấn đề liên quan đến các phản ứng giữa Kháng thể Mẹ truyền (Maternally Derived Antibodies: MDA) và vắc-xin sống nhược độc;

•  Bệnh tích còn sót lại của một số vắc-xin vi-rút.

^ Đầu trang

.

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC THIẾT BỊ MỚI

Một trong những đòi hỏi chính mà quá trình chủng ngừa trong nhà máy ấp phải thực hiện được là: khả năng thực hiện quy trình tự động và nhanh chóng; đồng thời chỉ có số lượng ít gà con không được chủng ngừa hay chủng ngừa với liều lượng không đúng, ngoài ra còn phải giảm thiểu các chi phí phát sinh trong quá trình chủng ngừa. Gần đây, nhiều công ty đã tập trung vào phân khúc này, vì thế trên thị trường đã xuất hiện các thiết bị thân thiện với người dùng, đồng thời đem lại năng suất cao; như máy giúp nhỏ mắt, máy phun sương giọt thô hay giọt mịn, máy tiêm dưới da cho gà con một ngày tuổi và máy tiêm trứng “in-ovo” vào thời điểm phôi được 18-19 ngày tuổi. Một số thiết bị còn kết hợp nhiều tính năng lại với nhau, ví dụ như kết hợp vừa phun vừa tiêm hoặc tiêm hai mũi cùng một lúc.

Tuy nhiên, mặc dù độ tin cậy đã được cải thiện và tính năng được chú ý hơn, nhưng các thiết bị này nên được kiểm tra và bảo dưỡng thường xuyên nhằm duy trì hiệu suất ổn định của thiết bị, đồng thời cũng phải luôn chú ý đến các hướng dẫn của nhà sản xuất và kiểm tra chất lượng quá trình chủng ngừa sau khi dùng. Loại thiết bị và nhà sản xuất khác nhau sẽ có những chỉ tiêu khác nhau, vì thế nên lưu ý đến điểm này.

^ Đầu trang

.

BƯỚC ĐỘT PHÁ CỦA CÁC VẮC-XIN MỚI

Gần đây, nhiều loại vắc-xin thế hệ mới đang được giới thiệu trên thị trường và trong tương lai chắc chắn sẽ có thêm nhiều vắc-xin mới sẽ xuất hiện. Chính vì vậy, loại vắc-xin dùng trong nhà máy ấp không ngừng mở rộng và việc cải tiến các thiết bị hỗ trợ đắt tiền được cung cấp kèm theo cũng được chú ý nhiều hơn; như thiết bị hỗ trợ tiêm trứng “in-ovo”.

Trong số những sản phẩm mới, phần lớn đều tập trung ở các loại sau:

• Vắc-xin sống nhược độc Newcastle hướng ruột: đây là các chủng vi-rút không độc lực trên gà nhưng có thể kích thích miễn dịch cục bộ mà không gây ra các bệnh tích trên khí quản như các vắc-xin sống ND “hướng khí quản” khác, vì thế gà sẽ không dễ bị mẫn cảm với các tác nhân gây bệnh cơ hội để xuất hiện tình trạng nhiễm bệnh thứ cấp. Với loại vắc-xin này, gà chủng ngừa sẽ không thấy các triệu chứng của bệnh, khả năng tăng trọng của gà vẫn được đảm bảo và việc sử dụng kháng sinh trong đàn giảm. Vắc-xin sống nhước độc không gây bệnh này đã thực sự góp phần vào khả năng lan truyền các chủng ND vắc-xin trong nhà máy ấp.

Hình 1Cevac^® Vitabron L - Vắc-xin sống đông khô chứa chủng PHY.LMV.42 và chủng Massachusetts H20

• Vắc-xin kết hợp với phức hợp miễn dịch kiểm soát bệnh IBD (Gumboro): đây là vắc-xin được sản xuất dựa vào sự kết hợp của vi-rút và kháng thể chuyên biệt tương đồng với một tỷ lệ rất thích hợp. Loại vắc-xin này có khả năng làm trì hoãn việc phóng thích vi-rút trong vắc-xin cho đến khi hàm lượng kháng thể mẹ truyền (MDA) trong cơ thể giảm xuống đến mức không thể trung hòa vi-rút, do đó việc nhân lên của vi-rút không bị ảnh hưởng bởi MDA. Chính nhờ khả năng không bị ảnh hưởng của MDA cùng với hiệu quả bảo hộ cao mà loại vắc-xin này đặc biệt thích hợp trong các khu vực có nguy cơ bị nhiễm bệnh trầm trọng hay khu vực đang hiện diện các chủng rất độc lực của IBD. Vì thế, loại vắc-xin mới này đang ngày càng được sử dụng phổ biến trên khắp thế giới.

Hình 2 Cấu trúc kết hợp của vi-rút IBD và kháng thể chuyên biệt tương đồng

•  Vắc-xin tái tổ hợp (IBD, ND, ILT, AI,…): các vắc-xin này được chế tạo từ một gien chiết xuất từ vi-rút có khả năng kích thích hệ miễn dịch tạo kháng thể chống lại nó. Đoạn gien chiết xuất được đảm bảo sẽ tạo các kháng thể có khả năng bảo hộ gà trước căn bệnh tương đương, và gien này được cấy vào bộ gien của một vi-rút khác có vai trò như một vi-rút mang (vector). Một điểm cần biết, các vector sử dụng phải là chủng vi-rút không gây bệnh cho gà (ví dụ: vi-rút Đậu Gà - FP) và hoàn toàn không chịu ảnh hưởng của MDA (ví dụ: vi-rút HVT gây bệnh trên Gà tây, thường được sử dụng như một vắc-xin bảo hộ đàn gà trước thể nhẹ của bệnh Marek). Bên cạnh đó, khi HVT tồn tại mãi mãi trong các thú chủng ngừa thì khả năng bảo hộ cũng sẽ kéo dài. Điều này rất lý thú khi quan tâm đến sự bảo hộ chống lại ND. Khả năng không bị ảnh hưởng MDA của vắc-xin HVT đã được nhiều tài liệu nghiên cứu chứng thực. Cách thức bảo hộ của loại vắc-xin tái tổ hợp còn khá mới và nhiều công trình vẫn đang tập trung nghiên cứu để hiểu rõ toàn bộ quá trình này.

Hình 3Cấu trúc của vi-rút tái tổ hợp: một gien chiết xuất nằm trong một vector

^ Đầu trang

.

ƯU ĐIỂM CHÍNH KHI CHỦNG NGỪA TẠI NHÀ MÁY ẤP

Các ưu điểm chính khi chủng ngừa trong nhà máy ấp là:

• Nhà máy ấp chỉ có một lượng nhân công nhất định nên việc huấn luyện đội ngũ này sẽ dễ dàng hơn, nhờ thế quá trình chủng ngừa cũng được quản lý tốt hơn. Ví dụ như trong một vùng thường chỉ cần 1 nhà máy ấp để cung cấp gà con cho 200 trang trại nuôi. Việc giám sát công việc của 5 nhân công trong nhà máy ấp sẽ dễ dàng hơn rất nhiều khi phải giám sát quy trình sử dụng vắc-xin của tất cả 200 trang trại này. Ngoài ra, vấn đề bảo lạnh lạnh các vắc-xin từ nơi sản xuất đến nhà máy ấp chắc chắn cũng dễ dàng hơn rất nhiều.

• Các gà con được để trong hộp nên sẽ dễ dàng thực hiện quy trình chủng ngừa hơn khi so với số lượng gà phân tán khắp nơi trong trang trại nuôi.

• Thiết bị hỗ trợ chủng ngừa tinh vi thì giá thành thường rất đắt. Vì vậy, việc trang bị các loại máy móc như thế này ở từng trang trại nuôi ở mỗi vùng sẽ rất tốn kém khi so với việc chỉ cần trang bị cho một nhà máy ấp. Ngoài ra, thiết bị ở nhà máy ấp thường được theo dõi và bảo trì tốt hơn.

• Phương pháp phun sương là phương pháp tốt nhất để chủng ngừa các vắc-xin hô hấp như ND hay IB và rất dễ dàng thực hiện ở nhà máy ấp, do đó, kết quả mang lại sẽ cao hơn khi so với trang trại nuôi.

• Các vắc-xin bắt buộc sử dụng bằng đường tiêm được sản xuất bằng công nghệ mới như công nghệ kết hợp với phức hợp miễn dịch hay tái tổ hợp, có thể chỉ được áp dụng với chi phí hợp lý và chất lượng đảm bảo tại trại ấp.

• Và dĩ nhiên, trại ấp là nơi duy nhất thực hiện được phương pháp tiêm trong trứng “in-ovo”.

Các thí nghiệm gần đây được thực hiện để so sánh hiệu quả của việc chủng ngừa kiểm soát bệnh IBD giữa nhà máy ấp và trang trại nuôi. Tất cả kết quả đều cho thấy:

- Trong đàn gà được chủng ngừa từ nhà máy ấp, tỉ lệ phần trăm đàn gà được bảo vệ lúc nào cũng đạt 100%.

- Trong khi đó, ở một số trang trại, tỉ lệ phần trăm đàn gà sau khi chủng ngừa không được bảo vệ rất cao, từ 20-30%, và đôi khi thậm chí còn nhiều hơn.

^ Đầu trang

.

KẾT LUẬN

Do một số lý do như giảm thời gian nuôi gà thịt, gia tăng chi phí nhân công trong trại, cũng như xuất hiện các loại vắc-xin thế hệ mới và trang thiết bị hỗ trợ, mà việc chủng ngừa tại nhà máy ấp đang ngày càng trở nên phổ biến trong ngành chăn nuôi gia cầm. Xu hướng này sẽ giúp các công ty giảm chi phí sản xuất và cải thiện hiệu quả bảo hộ của vắc-xin. Đây cũng là một lĩnh vực nghiên cứu rất tích cực và trong tương lai sẽ chiếm một phần quan trọng trong quá trình chủng ngừa cho gà thịt. Chủng ngừa tại nhà máy ấp là một cải tiến thực sự cho việc phòng bệnh bằng vắc-xin và thực sự cũng là một cách đầy hứa hẹn để kiểm soát dịch bệnh tốt hơn.

^ Đầu trang

 

<< Trở về trang C.H.I.C.K. Program Online